فرش ماشینی از نخ تا تولد

Picture of فرش سهند
فرش سهند

دوره تبدیل یک فرش از نخ به فرش

امروزه انواع فرش ماشینی با استفاده از نخ، الیاف و تکنولوژی بافت مختلف تولید می شوند؛ دوره تبدیل یک نخ به فرش شامل مراحل مختلف بر حسب نوع فرش ماشینی است و این مطلب قصد دارد شما را با هویت فرش ماشینی بیشتر آشنا کند.

آماده سازی نخ یا الیاف برای فرش

مرحله اول در بافت و تولید فرش ماشینی آماده سازی الیاف و نخ های آن است که شکل نهایی فرش را تشکیل می دهند. در تولید یک فرش چند نوع نخ استفاده می شود: نخ تار و پود که 20 درصد از فرش و نخ خاب که 80 درصد از فرش را شکل می دهند. در توضیح تفاوت این نخ ها باید گفت قسمتی از نخ فرش که قابل مشاهده است و می تواند از جنس پلی پروپیلن، ویسکوز، اکریلیک و حتی پشم باشد را خاب می گویند که یکی از مهم ترین اجزای فرش است. خاب فرش همان گره‌های U شکلی هستند که در سطح فرش‌ها قرار می‌گیرند. بعضی‌ها خاب فرش را با نام پرز فرش هم می‌شناسند. این گره‌ها با استفاده از انواع نخ‌ها و الیاف‌ها در دو فرش ماشینی و دستباف به وجود می‌آیند.

روش تولید نخ در سهند، ذوب ریسی است. یعنی گرانول پلی پروپیلن را از طریق یک دستگاه به نام اکسترودر، ذوب کرده و از یک رشته ساز عبور می دهند و آنگاه الیاف ظریف را با جریان هوا، بهم می تابد و در یک بوبین جمع آوری می کند. پس از آن نخ در دستگاه تابندگی، تاب می خورد تا استحکام بالا رود.

رنگ کردن نخ ها

شرکت فرش سهند، فرایند رنگرزی را توام با فرآیند ذوب ریسی انجام می دهد. یعنی هم زمان با تزریق گرانول مواد، گرانول رنگی با نام مستربچ هم به جریان مواد تزریق می شود و باهم در اکسترودر ذوب و مخلوط می شوند. در این نوع رنگرزی، به هیچوجه آب مصرف نمی شود و از این جهت پسآب صنعتی نیز وجود ندارد و همین امر نوعی احترام به محیط زیست است.

اما در بسیاری از روش های متفاوت دیگر قبل از بافت نخ ها رنگ آمیزی می شوند. هرچند در فرش های چاپی این مرحله پس از بافت فرش انجام می شود. یکی از رایج ترین روش ها برای رنگ آمیزی نخ ها به این صورت است که در ابتدا الیاف آماده شده در مرحله قبل با رنگ مورد نظر را داخل خمره های تحت فشار هوا قرار می دهند تا رنگ در آن ها پخش شده و نخ ها به خوبی به رنگ آغشته شوند . نخ های رنگ آمیزی شده بخار داده می شوند و در آخر شسته و خشک می شوند. در این روش میزان آب مصرفی بسار زیاد است.

بافت فرش ماشینی

در این مرحله بافت زیر بافت و روبافت دو فرش به صورت همزمان توسط دستگاه های مخصوص مانند تکسیما یا وندویل صورت می گیرد به این شکل که نخ رنگ آمیزی شده در مرحله قبل درون قرقره ای و در پشت دستگاه بافت ( قفسه) فرش ماشینی قرار می گیرد. نخ های رنگی از درون قفسه و از طریق شانه ، وارد ساختمان فرش می شود و توسط درهم رفتگی تار و پود (کنف) در داخل ساختمان فرش محکم می شود. در این روش دو فرش رو به روی هم و متصل به هم بافته می شوند و در هر پود گذاری به ازای همان میزانی که به طول فرش اضافه می شود، یک تیغ به صورت سراسری، سطح دو فرش را از هم جدا می کند و در نهایت فرش های بافته شده در دو گاری مجزا، جمع می شوند.

اتمام بافت فرش

 

این مرحله از بافت فرش شامل چندین مرحله پردازش است که در آخر منجر به تکمیل فرش می شود. این مراحل شامل آهار یا چسب زنی پشت، شیرینگ یا پرداخت سطح، لب دوزی یا بافت ریشه، کنترل کیفیت و بسته بندی است. پس از اتمام این مراحل فرش ماشینی لوله شده و در آخر فرش آماده شده با استفاده از کیسه های پلاستیکی یا پارچه ای بسته بندی شده و برای فروش به بازار عرضه می شود.

مراحل تبدیل یک فرش ماشینی از نخ به فرش شامل مراحل مختلفی است که اصلی ترین آن ها از چهار مرحله ریسندگی، رنگرزی، بافندگی و تکمیل می باشد که عوامل مختلفی در این مراحل بر کیفیت نهایی فرش ماشینی موثر است در نهایت فرش ماشینی تولید شده به صورت لوله ای با استفاده از نایلون و پارچه بسته بندی شده و به فروش می رسد.

عوامل موثر بر کیفیت فرش ماشینی

عوامل مختلفی که در مراحل بافت فرش حضور داشته از جمله ماشین بافندگی، تکنولوژی بافت، جنس نخ، تراکم تاری و پودی و تنظیمات دستگاه ها بر روی کیفیت فرش ماشینی تاثیر گذار هستند اما عامل های دیگری از جمله موارد ذیل کیفیت نهایی فرش را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند.

1- یکنواخت بودن نخ خاب: عدم یکنواختی نخ خاب باعث ایجاد رگه های طولی در سطح فرش خواهد شد که این موضوع کیفیت فرش ماشینی را پایین خواهد آورد .

2- کیفیت تیغه برش:  تیغه برش فرش ماشینی باید از کیفیت بالایی بهره مند باشد و پس از مدتی تعویض شوند تا سبب خاب سوختگی فرش نشود.

3- انجام صحیح مرحله شیرینگ: شیرینگ یا یکنواخت نمودن سطح خاب فرش تاثیر بسیاری  در کیفیت نهایی فرش دارد.