فرش ایرانی، یکی از عناصر هویتی کشور پرتمدن ایران است. اگر به بازارهای معروف فرش ایران سر زده باشید، حتما از دیدن آن همه زیبایی و نقش و نگاری که فرش ایرانی دارد هیجان زده شده اید. قطعا دیدن آن همه هنر و زیبایی در یک قاب می تواند صحنه ی جالب و شگفت انگیزی برای افراد خارجی باشد و هر فرد خارجی با دیدن چنین زیبایی هایی راغب به خریدن چنین شاهکاری خواهد شد. در این مقاله قصد داریم به جایگاه فرش ایرانی خارج از ایران و صادرات فرش ایرانی به خارج کشور بپردازیم و علت پرطرفداری فرش ایرانی را در خارج از کشور بررسی نماییم…
تاریخچه ی قالی بافی در ایران
بسیاری از کارشناسان حوزه ی فرش عقیده دارند، قالی‌بافی و بافت انواع فرش یک هنر دیرینه در قاره ی آسیا است. برخی پژوهشگران معتقدند ایران، ترکستان و قفقاز اولین کشورهای تولید کننده ی فرش در دنیا می باشند.
پس از مطالعات فراوان و بررسی های متعدد مشخص شد به جزء ایران صنعت قالی بافی در کشورهایی مانند: ترکیه، اسپانیا، ترکمنستان، افغانستان، قفقاز، پاکستان، هند، مصر، چین، و حتی کشورهای رومانی و شبه جزیره بالکان نیز رواج داشته ولی این را باید گفت که با این وجود فرش ایرانی است که جایگاه عمیقی در بین فرش تولیدی تمام کشور های دنیا پیدا کرده است.
بر اساس مطالعات انجام شده اولین فرش موجود در دنیا قالیچه ایرانی پازیریک است که بافت آن به دوره ی هخامنشیان بر می گردد. این قالی در سال ۱۹۴۹ م. به وسیله گروهی از باستان‌شناسان روس در حفاری‌هایی در منطقه آلتای سیبری جنوبی در دره ای به همین نام یعنی پازیریک کشف شد.
چرا فرش ایرانی از محبوبیت بالایی برخوردار است؟
یکی از دلایل اصلی محبوبیت فرش ایرانی در جهان این است که فرش جذاب ایرانی نسبت به فرش های تولیدی سایر کشورها حتی کشورهای همسایه ایران مانند ترکیه و قفقازستان، تنوع رنگی بیشتر فرش ایرانی ، کیفیت بالای مواد به کار رفته در فرش ایرانی ، هنر و ظرافت خاص در نقوش فرش ایرانی و قدمت بالای این فرش است. همه این موارد گفته شده در معروفیت و محبوبیت فرش ایرانی دخیل می باشند و موجب خاص شدن فرش ایرانی گشته اند.
همانطور که می دانید، فرش دستبافت ایرانی در اکثر کشورهای دنیا به عنوان یک کالای لوکس و با ارزش برای منازل افراد ثروتمند استفاده می شود. به جز این در اغلب موزه های مشهور دنیا، فرش ایرانی یکی از آثار هنری تجملی و از گرانترین آثار این موزه ها به حساب می آید.
از موزه های فرش معروف بزرگ دنیا که در آن فرش ایرانی جایگاه ویژه ای دارد می توان به: موزه هنرهای زیبای بوستون، موزه ویكتوریا و آلبرت لندن، موزه لس‌آنجلس، موزه هنرهای كاربردی وین، موزه لوور فرانسه، موزه استكهلم و بسیاری از موزه‌های بزرگ جهان اشاره داشت.
فرش ایرانی به گونه ای محبوب است که در کشورهای اروپایی حتی در شوهای لباس مشهور جهان از طرح های این فرش نفیس استفاده می گردد.
صادرات فرش ایرانی به خارج از ایران در چه جایگاهی قرار دارد؟
یکی از مهم ترین عوامل تولید فرش ایرانی، صادرات فرش ایرانی به کشورهای اروپایی می باشد. حرفه ی فرش بافی در حوزه تولید و اشتغال کشور یکی از مهم ترین نقش ها را ایفا می کند و فرش ایرانی یکی از از مهمترین تولیدات سنتی کشور است که سابقه طولانی در زمینه تجارت دارد.
کدام کشورها طرفدار فرش های ایرانی هستند؟
یکی از اصلی ترین مقاصد صادرات فرش ایرانی پیش از تحریم ها، کشورآمریکا بوده اما پس از شروع تحریم ها کشورهای دیگری مانند آلمان، امارات متحد عربی، ژاپن، لبنان و گاهی انگلستان سایر مقاصد فرش دستباف محسوب می‌شوند.
ویژگی های فرش ایرانی مرغوب:
یکی از ویژگی های جالب فرش ایرانی تفاوت فرش هر شهر با شهر دیگر است که این موضوع موجب تنوع بالای فرش ایرانی شده است. علت این تفاوت ها،تفاوت در وضعیت فرهنگی دو شهرستان با هم می باشد، از تفاوت های فرش ها با یکدیگر می توان به تفاوت در نوع بافت و نقش و نگار و نخ تار و نوع پشم فرش اشاره داشت.
به طور کلی یک فرش ایرانی مرغوب را تنها یک کارشناس می تواند شناسایی کند اما مواردی برای شناسایی فرش مرغوب ایرانی وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:
- یک فرش مرغوب باید دوازده رج گره در یک گره ذرع داشته باشد.
- پشم مورد استفاده در فرش مرغوب باید از پشت گوسفند چیده شده باشد نه با آهک جدا شود.
- گوسفندی که از پشم آن در فرش استفاده می گردد باید در منطقه کوهستانی و سبز و خرم چریده باشد.
- رنگ مورد استفاده برای رنگرزی نخ فرش باید از درجه ی ثبات بالایی برخوردار باشد.
در خرید فرش ایرانی باید به چه نکاتی توجه نمود؟
- میزان تفاوت در نقشه های فرش های جفت
- میزان تفاوت در اندازه فرش های جفت
- بهره گیری از رنگ های طبیعی در نقشه ی فرش
- ایجاد هارمونی رنگی در فرش
بافت فرش در کدام شهر های ایران رایج تر است؟
در ایران کارخانه های فرش ماشینی در بیشتر شهر ها وجود دارد که پایتخت آن شهر کاشان و آران و بیدگل می باشد اما در تولید فرش دستباف ایرانی، شهرهای تبریز، یزد، اردکان، کاشان، کرمان، مشهد،قم، دلیجان، اصفهان و .. از شهرهای تولید کننده ی فرش دستباف ایرانی می باشند. این را باید اضافه کرد که فرش دستباف تبریز با فرش دستباف سایر شهر ها تفاوت زیادی دارد. انواع بافت قالی تبریز شامل ریز باف و یا درشت باف است و تفاوت آن با سایر فرش ها از نظر نقشه، کیفیت، مواد و مصالح و… می باشد.
جمع بندی:
همانطور که در ابتدای مطلب گفتیم، فرش ایرانی نماد هویت و تمدن ایران و ایرانی است. از این رو فرش ایرانی نیاز به توجه، شناخت و معرفی آن به دنیا برای القای فرهنگ ایران به جهان دارد.
همانطور که می دانیم، فرش ایرانی در ادوار مختلف تاریخ جزء یکی از با ارزش ترین فرش ها بوده و در تمام دنیا طرفداران زیادی دارد. در این مطلب ما سعی داشتیم به بررسی جایگاه فرش ایرانی خارج از ایران بپردازیم و دلایل محبوبیت این کالای با ارزش و مقاصد صادرات فرش ایرانی را بررسی نماییم.
