فرش از مهم ترین عناصر در دکوراسیون داخلی ایرانی است؛ فرش ایرانی نقش مهمی در ایجاد حس مثبت و زیبایی در محیط داخلی دارد و می توان گفت حذف آن از دکوراسیون داخلی، تقریبا کاری محال است. با این حال نگهداری از این طلای پهن‌شده در فضای زندگی ما، راه و رسم خودش را دارد. رعایت اصول نگهداری از فرش کمک می کند کیفیت آن حفظ شده و طول عمر بالاتری داشته باشد. در این مطلب شما را با نحوه نگهداری از فرش و مقایسه فرش دستباف و ماشینی و دوام هر یک از آنها آشنا خواهیم کرد.

فرش ماشینی

فرش ماشینی با ماشین بافندگی و دستگاه های صنعتی بزرگ که کنترل آن به عهده رایانه است، بافته می‌شود؛ بنابراین فرش ماشینی با سرعت بالا در طرح ها و رنگ های مختلف با استفاده از مواد اولیه ای مانند الیاف مصنوعی، ابریشم طبیعی یا مصنوعی، اکریلیک، پلی استر، نایلون و پلی پروپیلن بافته می‌ شود. از خصوصیت اصلی این نوع فرش‌ها تنوع بالا و کاملا بی نقص بودن نقشه های بافته شده و ابعاد استاندارد و یکسان آنهاست؛ که همین خصوصیات باعث محبوبیت این فرش در میان خریداران می شود.

فرش دستباف

همان طور که از نام آن پیداست فرش دستباف، توسط دست بافته شده است و برای رج به رج آن انرژی و هنر بافنده به کار رفته است؛ علاوه بر آن الیاف و رنگ هایی که برای بافت این فرش مورد استفاده قرار می گیرد، کاملا طبیعی بوده و به دلیل استفاده از پشم، ابریشم، پنبه و رنگ های طبیعی در بافت فرش دستباف، فرش شما هیچ وقت تولید الکتریسیته ساکن نخواد کرد و هر چه از عمر آن بگذرد و به اصطلاح پا بخورد، زیباتر خواهد شد و ارزش مادی آن هم بالاتر خواهد رفت.

مقایسه فرش ماشینی و دستباف

فرش ماشینی و دستباف دارای تفاوت های بسیاری با یکدیگر هستند که به راحتی قابل تشخیص است. یکی از این تفاوت ها ظاهر پشت فرش است؛ پشت فرش ماشینی از نظر رنگ بسیار روشن تر و کم رنگ تر از فرش دستباف بوده و مانند فرش دستباف که پشت و روی آن از لحاظ رنگی تفاوت چندانی با هم ندارد، نیست. این یعنی پشت و روی آن تفاوت رنگی دارد. یکی دیگر از تفاوت های فرش ماشینی و دستباف این است که ریشه های فرش ماشینی توسط ماشین ریشه زن به آنها اضافه می شود؛ اما در فرش دستباف لبه‌های فرش با دست بخیه زده شده و ریشه فرش به صورت طبیعی بخشی از تار فرش بوده و مانند فرش دستباف در انتهای کار اضافه نمی شود. یکی دیگر از تفاوت های اصلی و مهم فرش ماشینی و دستباف قیمت آن است؛ به دلیل اینکه فرش دستباف انرژی و وقت بیشتری می برد و با هنر دست بافته می شود قیمت بالاتری دارد و فرش ماشینی قیمت بسیار پایین تری دارد؛ بنابراین در هنگام تصمیم گیری برای انتخاب فرش به بودجه خود توجه کنید.

نگهداری از فرش ماشینی

تا کردن فرش، هرگز!

اگر قصد دارید تا مدتی از فرش ماشینی خود استفاده نکنید و می خواهید آن را جمع کنید به هیچ وجه آن را تا نکنید زیرا تا کردن فرش به تار و پود آن آسیب رسانده و بافت آن را شکننده خواهد کرد. سعی کنید برای جمع کردن فرش هایتان به خصوص آن هایی که دارای تراکم بالایی هستند، از روش لوله کردن استفاده کنید.

فرش را در جهت خواب پرز جارو کنید

حتما برای شما هم پیش آمده است که برای جارو کشیدن فرش با جاروبرقی برای راحتی کارتان جارو را با حرکت های رفت و برگشت روی فرش بکشید؛ اما بهتر است بدانید که این کار به فرش و زیبایی آن آسیب خواهد زد و کاری غیر اصولی است. نحوه صحیح جارو کشیدن فرش به این صورت است که با هر بار حرکت رفت جارو، تماس آن را با سطح فرش قطع کنید و دوباره جارو را بلند کرده و در جهت خواب فرش حرکت دهید.

به سطحی که فرش روی آن پهن می شود دقت کنید

فرش ارزشمند است؛ پس باید به خوبی از آن نگهداری کنید تا کیفیت آن پس از گذشت زمان، دچار تغییر نشود یکی از اصولی که کیفیت فرش را حفظ خواهد کرد، دقت به سطحی است که فرش را روی آن می اندازید. سطح زیرین فرش دستباف یا ماشینی باید عاری از رطوبت، نم، خاک و هر گونه آلودگی بوده و صیقلی باشد.

فرش دستباف را از گرد و خاک دور کنید

گرد و خاک دشمن فرش دستباف هستند. بنابراین سعی کنید هر چند روز یک بار فرش را جارو کنید. اگر برای جارو کردن فرش از جارو برقی استفاده می کنید، حواستان به گرد و غباری که از خود جارو برقی هم ساطع می شود باشد و سعی کنید هنگام استفاده از آن برای گردش هوا و بیرون رفتن گرد و خاک حتما پنجره ها را باز کنید. به این نکته دقت کنید که اگر برای جارو کشیدن فرش از جارو برقی برس‌دار استفاده می کنید، به هیچ عنوان جارو را روی ریشه نبرید؛ زیرا ممکن است ریشه ها به برش جارو گیر کرده، کنده شده یا صدمه ببینند.

از قرار دادن اشیا سنگین روی فرش بپرهیزید

قرار دادن اشیا سنگین و پایه دار مانند میز و مبل روی فرش دستباف و حتی فرش ماشینی فشار زیادی را بر فرش متحمل می کند که در طولانی مدت اثر آنها از روی فرش از بین نمی رود. برای جلوگیری از این موضوع سعی کنید تا جایی که ممکن است اشیا سنگین وزن و پایه دار را روی فرش قرار نداده و در صورت ناچاری از لایه محافظی مانند زیرمبلی استفاده کنید تا آسیب وارد شده به فرش را به حداقل برسانید.

هر از گاهی فرش را جابه جا کنید

با راه رفتن زیاد روی قسمتی از فرش که بیشتر در مسیر تردد قرار دارد، باعث ساییده شدن آن قسمت از فرش خواهید شد که بهتر است برای پیشگیری از این آسیب، هر شش ماه یک بار فرش را سر و ته کرده تا حالت پرزهای آن جا به جا شوند و به یک سو خوابیده نشوند. همچنین سعی کنید برای جلوگیری از آسیب دیدن ریشه های فرش در هنگام تردد آن را با استفاده از پارچه ای پنبه ای بپوشانید.

فرش را به صورت اصولی بشویید

برای شست و شوی فرش به خصوص در قسمت ریشه ها، هیچ گاه از مواد سفید کننده و سنگین شیمیایی استفاده نکنید؛ زیرا این مواد باعث پوسیدگی فرش خواهد شد. برای شستن اصولی فرش ها مقداری شامپوی مخصوص فرش را داخل یک ظرف آب ریخته و با استفاده از پارچه ای سفید و بدون رنگ، کمی از کف روی ظرف را بردارید و در جهت خواب فرش بکشید. پس از آن با استفاده از یک پارچه سفید مرطوب، کف را از روی فرش پاک کرده تا مواد شوینده به عمق فرش نفوذ نکند. در صورتی که در منزل جاروی برقی که قدرت مکندگی مواد خشک و مرطوب را دارد، موجود است از آن استفاده کنید تا رطوبت فرش را کشیده و پس از آن فرش را در فضای باز قرار دهید تا خشک شود.

مراقبت ‌های هفتگی فرش

نحوه مراقبت از فرش به صورت هفتگی به این نحو است که هفته ای یک بار فرش را از لحاظ وجود گرد و خاک و بررسی کنید و در صورت نیاز با استفاده از جاروبرقی آن را جارو کرده و در صورت مشاهده لک آن را  از بین ببرید.

مراقبت ‌های ماهیانه فرش

سعی کنید ماهی یک بار بدون جا به جایی وسایل دیگر فرش را بلند کنید و زیرا آن را جارو و تی بکشید؛ پس از آن کمی پایه های مبل، میز و اشیا دیگر را جابه جا کرده تا به یک قسمت خاص از فرش فشار زیادی وارد نشود.